By Küresel ısınma, deniz düzeyinin yükselmesi, çok hava olayları üzere iklim değişikliğinin sonuçları, yalnızca doğayı değil, birebir vakitte insanlığın ortak mirası olan tarihi ve kültürel yapıları da tehdit ediyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan bu yapılar, binlerce yıllık medeniyetlerin izlerini taşıyor ve insanlığın ortak hafızasını oluşturuyor.
ONLARCASI YOK OLABİLİR
İklim değişikliği nedeniyle UNESCO Dünya Miras Alanları’ndan onlarcası 2050 yılına kadar yok olabilir.
Climate X araştırmacıları, sel, kıyı erozyonu, heyelan, rüzgar kaynaklı tehlikeler, fırtınalar ve siklonların dünyadaki kıymetli yapıları nasıl etkileyeceğini kestirim etmek için iklim modellerini kullandı.
Bilim
Climate X’in CEO’su ve kurucu ortağı Lukky Ahmed, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
Bulgularımız, hükümetler, muhafazacılar ve global toplum için gezegenimizin güvenliğine öncelik vermek; antik anıtlarımızı, mevcut varlıklarımızı ve altyapımızı korumak ve bugün ve gelecekte ömrü korumak için sert bir ikaz niteliğindedir.
UNESCO’nun Dünya Mirası listesinde, şu anda gezegenimizin geleceği için çok değerli kabul edilen ve sonsuza dek korunması gereken 1.223 alan yer alıyor.
Climate X araştırmacıları yeni çalışmalarında, iklim değişikliği nedeniyle bu alanlardan hangilerinin yok olabileceğini anlamaya çalıştılar.
Ekip, iklim değişikliğinin çeşitli senaryolar altında mülkleri, varlıkları ve altyapıyı nasıl etkileyeceğini modelleyen Climate X’in Spectra platformunu kullandı.
16 FARKLI İKLİM TEHLİKESİ HESAPLANDI
Platformdaki algoritmalar, çok hava olaylarından kaynaklanan riski ölçerek, 100 yıllık bir vakit diliminde sekiz ısınma senaryosu üzerinden çok sıcaktan tropikal siklonlara ve sellere kadar 16 farklı iklim tehlikesinin gelecekteki mümkünlüğünü modelliyor.
Analiz, global sera gazı emisyonlarının mevcut oranda artmaya devam etmesi halinde risk altında olacak 50 kıymetli alanı ortaya koydu.
RİSK ALTINDAKİ BÖLGELER
Listenin başında, yüzey taşkınlarına, çok sıcak günlere ve kuraklık riskine maruz kalan Endonezya’nın Subak Sistemi yer alıyor.
Bunu, yüzey suları ve orman yangınları riski altındaki Avustralya’nın Kakadu Ulusal Parkı ve kuraklık riski altındaki Çin’in Quanzhou: Emporium of the World parkı takip ediyor.
Listede yer alan başka kıymetli yerler ortasında Avustralya’daki Sidney Opera Binası, ABD’deki Olimpik Ulusal Parkı, İsviçre’deki İsviçre Alpleri Jungfrau-Aletsch ve Kore’deki Bahta Budist Dağ Manastırları yer alıyor.
Climate X’e nazaran, İskoçya’nın doğusundaki Forth Körfezi’nin üzerinden geçen bir demiryolu köprüsü olan Forth Köprüsü ve uzak takımada St Kilda da kıyı taşkınlarına karşı savunmasız.
İskoçya’da 18. yüzyıldan kalma bir değirmen köyü olan New Lanark, heyelan nedeniyle hasar görme riskiyle karşı karşıya kalırken, Yorkshire’daki Studley Royal Park ise şiddetli fırtınalara karşı en savunmasız yer.
Climate X’in CEO’su Lukky Ahmed, riskin boyutunu şu sözlerle tabir ediyor:
İklim değişikliğinin bu alanlar üzerindeki potansiyel tesiri çok fazla. Fakat yalnızca geçmiş mirasımız tehlike altında değil; tıpkı vakitte bugünümüz de tehlike altında.
Bu kültürel hazinelerin kaybı -çoğu binlerce yıldır varlığını sürdürüyor- elbette yıkıcı olacaktır; lakin iklim değişikliğinin gerçek toplumsal ve ekonomik tesirinin burada ve artık yaşandığını hatırlamak da hayati ehemmiyet taşıyor.
EN ÇOK RİSK ALTINDA OLAN 50 UNESCO DÜNYA MİRASI ALANI
Bali Eyaletinin Kültürel Görüntüsü: Subak Sistemi, Endonezya – yüzey su baskını, çok sıcak günler ve kuraklık riskleri.
Avustralya, Kakadu Ulusal Parkı – yüzey sel ve orman yangını riskleri.
Quanzhou: Çin’in Song-Yuan kentindeki Dünya Ticaret Merkezi – kuraklık riski.
Engelsberg Demir İşleri, İsveç – yüzey taşkını ve ırmak taşkını riskleri.
Sinharaja Orman Rezervi, Sri Lanka – yüzeysel taşkın ve çok sıcaklık riskleri.
Grotte Chauvet-Pont d’Arc mağarası. Ardèche, Fransa – yüzey sel ve heyelan riskleri
Çin’in Hangzhou kentindeki Batı Gölü Kültürel Görüntüsü – yüzeysel taşkın ve kuraklık riskleri.
Fujian Tulou, Çin – yüzey sel ve çok sıcak gün riskleri.
Endonezya Sawahlunto’daki Ombilin Kömür Madenciliği Mirası – yüzey su baskını, çok sıcak günler ve kuraklık riskleri.
Himeji-jo, Japonya – yüzeysel taşkın riski.
İsviçre Alpleri Jungfrau-Aletsch – ırmak taşkın riski.
Almanya, Essen’deki Zollverein Kömür Madeni Endüstriyel Kompleksi – ırmak taşkını riski.
Rjukan-Notodden Endüstriyel Miras Alanı, Norveç – yüzey sel riski.
Khangchendzonga Ulusal Parkı, Hindistan – yüzeysel taşkın riski.
Güneş Tapınağı, Konarak, Hindistan – yüzey sel ve kuraklık riskleri.
Pakistan’ın Moenjodaro kentindeki arkeolojik kalıntılar – ırmak taşkını ve kuraklık riskleri.
Fontenay, Fransa’daki Sistersiyen Manastırı – yüzeysel taşkın riski.
Japonya’nın Meiji Sanayi İhtilali’nin Yerleri: Demir ve Çelik, Gemi İmali ve Kömür Madenciliği, Japonya – tropikal siklon ve fırtına dalgası riskleri.
Keoladeo Ulusal Parkı, Hindistan – yüzeysel taşkın ve kuraklık riskleri.
Srebarna Tabiat Müdafaa Alanı, Bulgaristan – ırmak taşkın riskleri.
Huanglong Görünüm ve Tarihi İlgi Alanı, Çin – yüzeysel sel ve kuraklık riskleri.
Almanya’nın Stralsund ve Wismar Tarihi Merkezleri – ırmak taşkını, yüzey taşkını ve fırtına riskleri.
Sidney Opera Binası, Avustralya – kıyı taşkını ve fırtına dalgası riskleri.
Studley Royal Park, İngiltere – fırtına riskleri
Olympic Ulusal Parkı, ABD – ırmak taşkını, yüzey taşkını ve heyelan riskleri.
Qingcheng Dağı ve Dujiangyan Sulama Sistemi, Çin – ırmak taşkını ve kuraklık riskleri.
Tuna Deltası, Romanya – ırmak taşkın riski.
Komodo Ulusal Parkı, Endonezya – yüzey sel, çok sıcak günler ve kuraklık riskleri.
Güney Çin Karst, Çin – ırmak taşkını, yüzey taşkını ve kuraklık riskleri.
Tr’ondëk-Klondike, Kanada – ırmak taşkını ve yüzey taşkını riskleri.
Bryggen, Norveç – kıyı taşkınları ve kuraklık riskleri.
Provins, Ortaçağ Fuarları Kasabası, Fransa – ırmak taşkını riski.
Doñana Ulusal Parkı, İspanya – ırmak taşkını, yüzey taşkını, kıyı taşkını ve kuraklık riskleri.
Red Bay Bask Balina İstasyonu, Kanada – kıyı taşkın riski.
Çin’in Güney Anhui Bölgesindeki Antik Köyler – Xidi ve Hongcun – yüzeysel taşkın riski.
Joseon Hanedanlığı’nın Güney Kore’deki Kraliyet Mezarları – yüzey su baskını riski.
Sundarbans Ulusal Parkı, Hindistan – yüzeysel taşkın ve kuraklık riskleri.
Ha Long Körfezi – Cat Ba Takımadaları, Vietnam – kıyı taşkını, tropikal siklon, çok sıcak günler, kuraklık, fırtına dalgası ve heyelan riskleri.
Everglades Ulusal Parkı, ABD – kıyı taşkını, tropikal siklon, çok sıcak günler, kuraklık ve fırtına dalgası riskleri.
Batı Norveç Fiyortları, Norveç – Geirangerfjord ve Nærøyfjord – kıyı taşkın riski.
Çin Liangzhu Kenti Arkeolojik Kalıntıları – ırmak taşkını ve kuraklık riskleri.
Yin Xu, Çin – ırmak taşkını, yüzey taşkını ve kuraklık riskleri.
Vizcaya Köprüsü, İspanya – kıyı taşkın riski.
New Lanark, İskoçya – heyelan riski.
St Kilda, İskoçya – kıyı taşkın riski.
Jongmyo Tapınağı, Güney Kore – yüzeysel sel ve kuraklık riskleri.
Hindistan Goa’daki Kiliseler ve Manastırlar – yüzeysel sel ve kuraklık riskleri.
İskoçya, Forth Köprüsü – kıyı taşkın riski.
Zuojiang Huashan Kaya Sanatı Kültürel Görünümü, Çin – ırmak taşkını, yüzey taşkını ve kuraklık riskleri.
Sansa, Budist Dağ Manastırları, Güney Kore – ırmak taşkını ve yüzey taşkını riskleri.
