By Hormon Bozuklukları: Kadın Sağlığında Önemli Bir Sorun
Birçok kadının yaşam kalitesini olumsuz etkileyen hormon bozuklukları, farklı hastalıkların habercisi olabiliyor. Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Zeki Salar, hormon bozukluklarının adet düzensizliklerinden aşırı kilo alımına, saç dökülmesinden cilt problemlerine ve gebe kalamama gibi durumlara kadar çeşitli belirtilerle kendini gösterdiğini belirtiyor. Bu durumlar, kadınların fiziksel ve ruhsal sağlığını etkileyerek yaşam kalitesini düşürebiliyor. Zamanında tanı alan tüm hormonal bozuklukların tedavi edilebildiğini vurgulayan Dr. Salar, tedavi edilmediğinde sorunların kronikleşme riski taşıdığını ifade ediyor.
Hormonların, vücuttaki farklı organların uyum içinde çalışmasını sağlayan, yeme, içme, sindirim, uyuma, öğrenme, hareket ve üreme gibi tüm vücut işlevlerinin sorunsuz bir şekilde sürdürülmesinde görev alan vazgeçilmez yapı taşları olduğunu söyleyen Dr. Salar, “Kadınların büyük bir kısmı hayatlarının bir döneminde hormon bozuklukları ile karşı karşıya kalabiliyor. Bu nedenle, özellikle kadın sağlığı açısından hormonların önemi daha da artıyor. Düzenli adet görme, gebe kalma, doğum yapma, tüylenme, sivilcelenme, duygu durum bozukluğu ve kilo değişiklikleri gibi pek çok alanda hormonlar kritik rol oynuyor.” diye ekliyor.
Hormon Bozukluklarına İşaret Eden Belirtiler
Altta yatan sorunların tespiti ve tedavisi ile sağlıklı bir yaşam için hormon dengesinin kritik bir öneme sahip olduğunun altını çizen Dr. Salar, kadınların dikkat etmesi gereken belirtiler hakkında şu bilgileri veriyor:
- Adet düzensizlikleri: Normalden daha sık veya seyrek adet görme, uzun süre adet görmeme, ağrı veya kramp hissinin yoğunlaşması.
- Hızlı kilo alımı: Özellikle karın bölgesinde genel olarak hızlı kilo alımı veya diyet ve egzersize rağmen kilo verememe.
- Cilt problemleri: Akne, saç dökülmesi veya aşırı kıllanma gibi durumlar.
- Cinsel istekte azalma: Önemli bir belirti olarak dikkat çekiyor.
Hormon bozukluklarının üreme sağlığı ile yakın ilişkisi olduğunu belirten Dr. Salar, “Gebe kalmakta zorlanan veya tekrarlayan düşük sorunları yaşayan kadınlarda bu duruma neden olabilen bozuklukların tespiti ve tedavisi önemlidir.” diyor. Ancak belirtilerin, diyabet veya yumurtalık kistleri gibi farklı nedenlerden kaynaklanabileceği için bu semptomların mutlaka önemsenmesi ve altta yatan nedenlerin belirlenmesi gerektiğini vurguluyor.
Nedenler Yaşa Bağlı Olarak Değişiyor
Kadınlarda en sık görülen hormon bozukluklarının altta yatan nedenlerinin yaşa bağlı olarak değişebileceğini ifade eden Dr. Salar, şunları ekliyor:
- Ergenlik döneminde: Genç yaş grubunda tüylenme, sivilcelenme artışı ve hamile kalamama gibi şikayetler, polikistik over sendromuna işaret edebilir.
- Orta yaş döneminde: Kilo problemleri, saçlarda kırılma, uyku bozuklukları, çarpıntı ve gebelik kayıplarında tiroid hastalıkları şüphelenilmelidir.
- Yaşlılık döneminde: Adet düzensizlikleri, uzun süren adet kanamaları ve hormon üreten yumurtalık kistleri, gebelik şansını olumsuz etkileyebilir.
Üreme Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Hormon bozukluklarının kadınların üreme sağlığı üzerinde önemli etkileri olduğunu belirten Dr. Salar, “Kadınların doğurganlık kapasitesi, hormonların düzenli ve dengeli bir şekilde çalışmasına bağlıdır. Dolayısıyla hormon bozuklukları, yumurtlamayı etkileyerek hamile kalmayı zorlaştırabilir.” diyor. Örneğin, Polikistik Over Sendromu (PCOS), yumurtlamayı engelleyebilirken, hipotiroidi ve hipertiroidi de adet düzensizlikleri ve gebelik sorunlarına yol açabilir. Hormonlar, sadece gebe kalma sürecinde değil, gebelik sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için de kritik rol oynamaktadır. Ayrıca, menopoz dönemi de hormonal değişikliklerin en yoğun yaşandığı dönemlerden biridir ve bu süreçte östrojen ve progesteron seviyelerindeki azalma, çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Erken Tanı ve Farkındalık
Hormon bozukluğu ve buna bağlı sorunların çözümü için kadınların bilinç ve farkındalığının artması gerektiğini vurgulayan Dr. Salar, “Kronikleşen sorunların çözümü zor ve zaman alıcıdır. Bu nedenle, şikayetler ortaya çıkar çıkmaz mutlaka bir kadın hastalıkları doğum uzmanına başvurulmalıdır.” diyor. Gerektiği durumlarda iç hastalıkları ve endokrinoloji uzmanları ile birlikte hastanın tedavisi yürütülebiliyor. Erken tanı sayesinde sorunların daha kolay ve hızlı bir şekilde çözümlenebileceği unutulmamalıdır.
Tedavi Edilebilirlik
Tüm hormonal bozuklukların zamanında ve doğru tanı ile tedavi edilebilir olduğunu söyleyen Dr. Salar, “Uygun ilaç tedavisi ile hormonal sorunu olan kadınlar, cilt sorunlarından kurtulabilir, düzenli bir adet döngüsüne sahip olabilir ve kilo problemlerini aşarak sorunsuz bir şekilde hamile kalabilir.” diyor. Bununla birlikte tedavinin başarıya ulaşabilmesi için hastaların tedaviye uyumunun da önemli olduğunu vurguluyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme, egzersiz ve yeterli uyku gibi yaşam tarzı değişikliklerine gitmek gerektiğini belirtiyor.
Tedavi Edilmezse Olası Sonuçlar
Doğru tedaviyi almayan hastaların altta yatan problemlerinin kronik hale gelebileceğini belirten Dr. Zeki Salar, “Beden ve ruh sağlığı ciddi şekilde etkilenebilir. Hormon bozukluklarının kanser ile ilişkisi konusunda ise, bazı kanserlerin hızlı ilerlemesine sebep olabileceği unutulmamalıdır. Örneğin, sürekli östrojen hormonu üreten yumurtalık kistleri, memedeki kistlerin büyümesine ve kanser hücrelerinin varlığı durumunda bu sürecin hızla ilerlemesine neden olabilir.” diyerek sözlerini tamamlıyor.
